چرا موهام میریزه؟
به طور طبیعی موهای افراد به دلیل نازک شدن پوست کف سر برای ایجاد بستری مناسب برای رشد موهای جدید دچار ریزش می شود. با این حساب، ریخت تا ۱۰۰ تار مو در طول روز هم غیرطبیعی محسوب نمی شود اما زمانی که فرد دچار اختلال در چرخه ریزش و رشد موها شود و ریزش موهای او از رشد موهای جدیدش بیشتر باشد، می گوییم دچار ریزش مو شده است.
در این صورت، فولیکول های مو تخریب می شوند و دیگر موی جدیدی از آن فولیکول رشد نخواهد کرد. به طور کلی، دلایل بسیار زیاد و مختلفی برای ریزش موها وجود دارد که در ادامه به مهم ترین و شایع ترین آنها اشاره ای خواهیم داشت.
دلایل رایج در ریزش مو را بشناسید
۱- ریزش موی ژنتیکی
عوامل ژنتیکی یا سابقه خانوادگی، نقش پررنگی در ریزش موها یا طاسی های نوع مردانه و زنانه دارند. این نوع ریزش مو به صورت طاسی جلو یا فرق سر در آقایان و نازک شدن تار موها در خانم ها خودش را نشان می دهد. ریزش موی ژنتیکی، بر سن شروع ریزش موها و شدت ریزش هم تاثیر دارد. یعنی افرادی با سابقه خانوادگی طاسی، از سنین پایین تر و با شدت بیشتری دچار ریزش مو می شوند.
ریزش موی ژنتیکی یا طاسی های با الگوی مردانه، بیشتر بین آقایان رواج دارد و حتی می تواند از سن بلوغ هم شروع شود. این نوع ریزش مو، علاوه بر از دست دادن موها، باعث نازک و نرم شدن تار موهای باقیمانده نیز می شود. هر چند معمولا راهی جز کاشت مو برای درمان این نوع خاص از ریزش موها وجود ندارد، اما می توان با کمک برخی از داروهای خوراکی یا موضعی، زیر نظر متخصص پوست، جلوی ریزش یا نازک شدن بیش از اندازه موها را گرفت.
۲- ریزش موی هورمونی
تغییرات هورمونی و از بین رفتن تعادل هورمون ها در دوران مختلف زندگی می توانند از دیگر دلایل شایع برای ریزش موهای دوره ای به خصوص در خانم ها باشند. ریزش موهای هورمونی، بیشتر در دوران بارداری، زایمان و یائسگی اتفاق می افتند. سطح هورمون ها در اثر اختلال در کارکرد تیروئید هم تغییر می کند. از این رو، ممکن است افرادی که دارای کم کاری یا پرکاری تیروئید هستند هم در جائی از ریزش مو را تجربه کنند. این نوع ریزش موها باید با درمان زمینه برزو ریزش مو، قطع شوند. ریزش موهای ناشی از تغییرات هورمونی، دوره ای هستند و می توان پس از درمان مشکلات هورمونی، امید به برگشتن الگوی رشد موها به حالت طبیعی خود داشت.
۳- ریزش موی سکه ای
ریزش مو یا طاسی سکه ای که در علم پزشکی به آن آلوپسی آره آتا می گویند، زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله می کند و باعث ریزش موی دایره ای و سکه ای می شود. در این صورت، پوست قسمت هایی که دچار ریزش مو می شوند، بسیار نرم و کاملا طاس خواهند شد. این نوع ریزش مو در بیشتر موارد و با ارتقای قدرت سیستم دفاعی بدن درمان خواهد شد.
۴- عفونت های پوست سر
ابتلا به عفونت های قارچی پوست کف سر می تواند از دیگر دلایل ریزش موها محسوب شود. یکی از بیماری های عفونی قارچی پوست کف سر، بیماری رینگ وُرم یا درماتومایکوز است که توسط قارچ ها ایجاد می شود. زمانی که فردی درگیر با رینگ وُرم باشد، قسمت هایی از پوست سر او حالت فلس مانند به خود می گیرد و دچار ریزش مو در این قسمت می شود. بهتر است بدانید خوشبختانه، این نوع ریزش مو با درمان زمینه بیماری، درمان خواهد شد و موهای از دست رفته، دوباره رشد خواهند کرد. بیماری های پوستی سارکوئیدوز و لوپوس می توانند از دیگر دلایل ریزش موها محسوب شوند.
۵- ریزش مو در اثر تیکوتیلومانیا
تریکوتیلومانیا، یکی از بیماری های روان پزشکی است که در اثر ابتلا به آن، فرد بیمار موهای سر، ابرو یا بدن خود را می کند و در مواردی آنها را می جود. این نوع ریزش مو هم با درمان مشکل روانی فرد، از بین خواهد رفت و موهای کنده شده، دوباره رشد خواهند کرد.
عفونت های قارچی پوست کف سر یکی از دلایل ریزش موها میباشد
۶- ریزش موی ناشی از دارو و درمان
ریزش موی دارویی که در اثر مصرف برخی از داروهای خاص ایجاد می شود هم جزو ریزش موهای دوره ای است و در اثر قطع مصرف دارو برگشت پذیر خواهدبود. این نوع خاص از ریزش در اثر مصرف داروهایی مانند داروهای سرطان، ضدافسردگی، بیماری های قلبی- عروقی، فشار خون بالا و کنترل بارداری ایجاد می شود. به علاوه، مصرف حجم بالای مکمل های ویتامین A هم می تواند ریزش موها را در پی داشته باشد.
رادیوتراپی سر نیز یکی از درمان هایی است که برای برخی از بیماری های موجود در این قسمت از بدن، استفاده می شود ولی می تواند باعث ریزش موها شود و در بسیاری از موارد و بعد از تکمیل چرخه درمان، موهای سر بیمار مانند گذشته رشد نخواهند کرد.
۷- ریزش موهای حادثه ای
بسیاری از افراد دچار ریزش یا نازک شدن ناگهانی موها پس از تجربه یک شوک فیزیکی یا روانی می شوند. این نوع از ریزش موها، دوره ای و قابل برگشت خواهند بود. معمولا کاهش وزن های شدید و ناگهانی، تب بالا، عمل های جراحی یا مواجهه با مرگ عزیزان می توانند منجر به این گونه ریزش موها شوند.
۸- ریزش موی ناآگاهانه
ریزش موی ناآگاهانه می تواند در اثر بستن موها یا آرایش نامناسب آنها ایجاد شود. مثلا افرادی که موهای خود را محکم با کش از پشت می بندند یا آنهایی که بیش از اندازه از حالت دهنده های مو استفاده می کنند، بیشتر از سایرین دچار ریزش موهای دوره ای و تکه ای می شوند. برای درمان این نوع ریزش مو هم فقط باید الگوی بستن و آرایش آنها را تغییر داد.
۹- ریزش موی ناشی از کم خونی
کم خونی ناشی از فقر آهن هم می تواند یکی از مهم ترین علت های ریزش مو در خانم ها محسوب شود. معمولا خانم هایی که عادت ماهانه های شدیدی را در طول ماه تجربه می کنند یا غذاهای سرشار از آهن به اندازه کافی در برنامه غذایی شان وجود ندارد، با کمبود سلول های قرمز خون مواجه می شوند و در معرض ریزش مو قرار می گیرند. سلول های قرمز خونی، مسئول حمل اکسیژن در سلول های بدن هستند و می توانند انرژی مورد نیاز ما را تامین کنند. زمانی که موها در اثر کم خونی فقر آهن دچار ریزش مو می شوند، می توان با درمان بیماری زمینه ای، از شر این نوع ریزش مو هم خلاص شد و امیدوار به برگشت موهای از دست رفته بود.
۱۰- ریزش موی ناشی از تخمدان پلی کیستیک
تخمدان پلی کیستیک جز بیماری های شایع میان خانم هاست که می تواند از حدود ۱۱ سالگی، آنها را درگیر کند. این بیماری با به هم زدن تعادل هورمون ها، مشکلاتی مانند رویش موهای زائد در صورت یا بدن خانم ها یا ریزش و نازک شدن موهای آنها را به دنبال خواهد داشت. تخمدان پلی کیستیک، جزو بیماری های خوش خیم است که می توان به سادگی آن را تحت نظر متخصص غدد درمان کرد و از شر ریزش موی ناشی از این بیماری هم خلاص شد.
دکتر احسانی*: تا همین چند سال گذشته، عوامل ریزش مو به موارد مشخصی محدود می شدند اما در سال های اخیر، عوامل جدیدی به آن قدیمی ها اضافه شدند که در ادامه به گروهی از مهم ترین آنها اشاره ای می کنیم. یکی از این عوامل، اکستنشن موهاست.
هرچند اکستنشن ساده و کوتاه مدت نمی تواند تاثیری بر ریزش موها داشته باشد، اما هرچه مدت زمان اکستنشن کردن، طولانی تر باشد و موها هم در طول این کار، کشش زیادی را تحمل کنند، ریزش موها به دلیل آسیبی که به آنها وارد می شود، بیشتر خواهد شد.
در برخی از موارد، آسیب و ریزش موی ناشی از اکستنشن، دائمی خواهد بود. مصرف سیگار و از آن مهم تر، قلیان میان خانم ها و آقایان هم می تواند کاهش خونرسانی به فولیکول های موها، کاهش رویش و افزایش ریزش آنها را دنبال داشته باشد؛ تا جایی که حتی نتیجه کاشت مو در افراد سیگاری، بسیار ضعیف تر از سایر افراد خواهد بود.
نکته دیگر، درباره صاف و فر کردن موهاست: این کارها به خودی خود باعث ریزش موها نمی شوند؛ مگر اینکه فرد به صورت وسواسی و هر ۴-۲ هفته یکبار، این کار را تکرار کند. در این صورت، ریشه موهای او آسیب می بیند و دچار ریزش مو می شود. معمولا ساقه موها در اثر صاف یا فر کردن، دچار آسیب می شوند و ریشه آنها در این میان کمتر آسیب می بیند. در مورد رنگ مو هم همین مساله صدق می کند؛ یعنی اگر فردی، بیشتر از سالی ۶ بار موهای خود را رنگ نکند، دچار ریزش موی ناشی از رنگ مو نمی شود اما رنگ کردن بیش از اندازه موها باعث خشک و شکننده شدن آنها و افزایش ریزش شان می شود.